Ο ύπνος αποκαλύπτει πώς ο εγκέφαλος των εφήβων κάνει τη μετάβαση στην ώριμη σκέψη

Μια νέα μελέτη που διεξήχθη πάνω στην παρακολούθηση των εγκεφαλικών κυμάτων κατά τη διάρκεια του ύπνου, δαπίστωσε ότι η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση συνοδεύεται από σημαντικές αλλαγές στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου.







«Δώσαμε την πρώτη μακροχρόνια, διαμήκη περιγραφή των αναπτυξιακών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο των νέων όταν κοιμούνται», είπε ο Irwin Feinberg, ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφερικών επιστήμων, και διευθυντής του UC Davis Sleep Laboratory. «Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν ότι ο εγκέφαλος περνά μέσα από ένα αξιοσημείωτο ποσό αναδιοργάνωσης κατά την εφηβεία, η οποία είναι αναγκαία για τη σύνθετη σκέψη ενός ενήλικα».

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Physiology: Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, επιβεβαιώνει ότι το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ή EEG, είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την παρακολούθηση των αλλαγών που συμβαίνουν στο νεόπλαστο εγκέφαλο και ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση ψυχικών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Η έρευνα αυτή είναι το τελικό συστατικό μιας τριμερής σειράς από μελέτες που έχουν διεξαχθεί για πάνω από 10 χρόνια και περιλαμβάνουν περισσότερες από 3.500 ολονύχτιες EEG καταγραφές. Τα δεδομένα παρέχουν μια συνολική εικόνα της ηλεκτρικής συμπεριφοράς του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων δεκαετιών της ανθρώπινης ζωής.

Στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης, ο παιδικός εγκέφαλος μεγαλώνει γρήγορα, δημιουργώντας ένα τεράστιο αριθμό νευρωνικών συνάψεων που βοηθούν στην απόκτηση δεξιοτήτων και την προσαρμογή του οργανισμού στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Αυτές οι πολλαπλές συνδέσεις ωστόσο, θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματική επίλυση προβλημάτων και τη λογική σκέψη που απαιτούνται αργότερα στη ζωή ενός ενήλικα. Υπολογίζεται ότι περίπου ένα 50% των νευρώνων κατά την ανάπτυξη, δεν επιβιώνουν μέχρι την ενηλικίωση. Η μελέτη του Feinberg είναι η πρώτη που δείχνει πως αυτή η μετατόπιση μπορεί να ανιχνευθεί στην πάροδο του χρόνου με τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο.

Δύο προηγούμενες μελέτες από την ομάδα του Feinberg έδειξαν ότι οι EEG διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της πιο βαθιάς φάσης του ύπνου (δέλτα ή βραδέων κυμάτων), μειώνονται σημαντικά σε ηλικίες 9 έως 18 χρονών. Η πιο γρήγορη μείωση σημειώνεται μεταξύ των ηλικιών 12 και 16.5. Αυτό οδήγησε την ομάδα στο συμπέρασμα ότι ο εξορθολογισμός της δραστηριότητας του εγκεφάλου – ή το ‘νευρωνικό κλάδεμα’ – που απαιτείται για την ενήλικη γνώση εμφανίζεται μαζί με τη χρονική στιγμή της αναπαραγωγικής ωριμότητας.

Για την τρέχουσα μελέτη, o Feinberg και η ερευνητική του ομάδα παρακολούθησαν 98 άτομα από τρεις ηλικιακές ομάδες. Η πρώτη ομάδα (n=28) ξεκίνησε το πείραμα σε ηλικία 6 χρονών και μελετήθηκε για 4 χρόνια (2 βραδιές κάθε έξι μήνες). Η δεύτερη (n=32) ξεκίνησε το πείραμα σε ηλικία 9 χρονών και μελετήθηκε για 7 χρόνια, ενώ η τρίτη (n=32) ξεκίνησε σε ηλικία 12 χρονών και μελετήθηκε για 6 χρόνια. Τα υπόλοιπα 6 άτομα που υπολείπονται δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη μελέτη και έτσι αποκλείστηκαν από τα δεδομένα του πειράματος. 

Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι η συναπτική πυκνότητα του εγκεφαλικού φλοιού κορυφώνεται στην ηλικία των 8 και στη συνέχεια αρχίζει μια αργή παρακμή. H περίοδος με τη μεγαλύτερη και πιο επιταχυνόμενη μείωση εμφανίζεται μεταξύ των ηλικιών 12 και 16.5 ετών, σημείο στο οποίο η πτώση επιβραδύνεται σημαντικά. 

«Η ανακάλυψη ότι μια τέτοια εκτεταμένη ανάπλαση συμβαίνει σε αυτό το χρονικό διάστημα των 4.5 χρόνων, κατά το τέλος της εφηβείας δηλαδή και τα πρώτα εφηβικά χρόνια, επιβεβαιώνει την άποψή μας ότι το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ύπνου αναδεικνύει μια κρίσιμη πτυχή της αναπτυξιακής περιόδου που διανύει ο εγκέφαλος», δήλωσε ο Feinberg.

Η τελευταία μελέτη επιβεβαιώνει επίσης ότι η ανάλυση ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος ύπνου είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την αξιολόγηση της ωρίμανσης του εγκεφάλου στους έφηβους, σύμφωνα με τον Feinberg. Πέραν του ότι είναι μια σχετικά απλή, προσιτή τεχνολογία, είναι και πιο ακριβής από άλλες πιο χρονοβόρες και δαπανηρές επιλογές. «Η μαγνητική τομογραφία, για παράδειγμα δεν είναι σε θέση να εντοπίσει τις εφηβικές επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις που περιγράφουμε στην μελέτη μας», δήλωσε ο  Feinberg. «Ελπίζουμε τα δεδομένα μας να συμβάλλουν στην αναζήτηση για τους γενετικούς βιοδείκτες που οδηγούν αυτές τις διακυμάνσεις».


Αρθρογραφεί ο Τζόρτζ [Planitikos Team]

Πηγή: Irwin Feinberg, Ian G. Campbell. Longitudinal sleep EEG trajectories indicate complex patterns of adolescent brain maturation. AJP: Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 2012. Pubmed ID: 23193115

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου