Πόσο επικίνδυνο είναι το χαμηλό σωματικό βάρος;

Παρόλο που για κάποιους φαντάζει «αστείο», στην πραγματικότητα η προσπάθεια αύξησης του σωματικού βάρους είναι δύσκολη υπόθεση, ίσως δυσκολότερη από την απώλεια βάρους. 







Προκειμένου να αξιολογήσουμε το σωματικό μας βάρος, ως πρώτο και βασικό εργαλείο, χρησιμοποιούμε τον υπολογισμό του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος είναι συνάρτηση του βάρους και του ύψους:

ΔΜΣ = βάρος(kg) / (ύψος)2 (m2)

Ο ΔΜΣ αποτελεί έναν απλό δείκτη για την εκτίμηση του σωματικού λίπους για τους περισσότερους ενήλικες, με εξαίρεση τους αθλητές και τους ηλικιωμένους. Συμφωνά με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το αποτέλεσμα του ΔΜΣ που προκύπτει, κατατάσσει τον καθένα μας σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες: 

Ελλειποβαρής: ΔΜΣ κάτω από 18,5 kg/m2
Φυσιολογικό βάρος: 18,5 έως 24,9 kg/m2
Υπέρβαρος: 25,0 έως 29,9 kg/m2
Παχύσαρκος: 30,0 kg/m2 και άνω

Το χαμηλό σωματικό βάρος, δηλαδή ΔΜΣ κάτω του φυσιολογικού, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία ενός ατόμου. Ωστόσο, ο ΔΜΣ δεν αποτελεί πάντα αξιόλογο κριτήριο για την κατάσταση της υγείας μας. Για παράδειγμα, αν σε μία γυναίκα ο ΔΜΣ εμπίπτει στην κατηγορία του φυσιολογικού βάρους (π.χ. ΔΜΣ=19 kg/m2), αλλά το σωματικό της λίπος είναι πολύ χαμηλό, τότε εξακολουθεί να έχει έναν υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση προβλημάτων υγείας, όπως είναι η αμηνόρροια. Υπενθυμίζουμε ότι η αμηνόρροια εμφανίζεται, εξαιτίας των χαμηλών οιστρογόνων και οδηγεί σταδιακά σε μείωση του οστίτη ιστού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση οστεοπόρωσης, ακόμη και σε νεαρές ηλικίες. 

Επομένως, ο ΔΜΣ από μόνος του δεν μπορεί να εκτιμήσει πάντα την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου. Ιδανικά, προτείνεται και ο υπολογισμός του σωματικού λίπους. Τα φυσιολογικά επίπεδα σωματικού λίπους διαφέρουν κατά φύλο και ανά ηλικία, όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα:



Σε γενικές γραμμές, ένα ποσοστό σωματικού λίπους μικρότερο του 3% για τους άντρες και μικρότερο του 12% για τις γυναίκες αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου (American College of Sports Medicine, ACSM). Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται μια ελάχιστη ποσότητα σωματικού λίπους, το απαραίτητο λίπος, ώστε να επιτελέσει κάποιες βασικές βιολογικές λειτουργίες (μεταφορά και απορρόφηση βιταμινών, διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, παραγωγή ορμονών κ.ά.).

Ποιοί επιδιώκουν αύξηση βάρους;


  • Άτομα με ΔΜΣ στα κατώτερα επίπεδα του φυσιολογικού βάρους, τα οποία, ίσως και γονιδιακά, διατηρούν έναν αδύνατο σωματότυπο, χωρίς να μπορούν να πάρουν εύκολα βάρος.
  • Τα ελλειποβαρή άτομα, δηλαδή όσοι έχουν δείκτη μάζας σώματος κάτω από τα φυσιολογικά όρια (ΔΜΣ<18,5 kg/m2). 
  • Αθλητές, των οποίων η αύξηση του βάρους ( αύξηση μυϊκής μάζας ή όγκου), μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης.
  • Άτομα που έχασαν βάρος, απότομα ή μη, λόγω κάποιας ασθένειας. (π.χ υπερθυρεοειδισμός, γαστρεντερικά νοσήματα, καρκίνος). 
  • Ασθενείς που βρίσκονται σε φάση ανάρρωσης ή που έχουν μειωμένη όρεξη. 



Υπάρχει κίνδυνος από το χαμηλό σωματικό βάρος;

Τα ελλειποβαρή άτομα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για υποσιτισμό. Πιο αναλυτικά, η διατροφική τους κατάσταση χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας, πρωτεΐνης ή/ και θρεπτικών συστατικών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως τα ακόλουθα:


  • Αναστολή του ρυθμού ανάπτυξης σε παιδιά και εφήβους.
  • Οστεοπενία ή οστεοπόρωση. Το χαμηλό σωματικό βάρος, εξαιτίας ορμονικών διαταραχών, μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε μείωση του οστίτη ιστού και συνεπώς στην εμφάνιση οστεοπόρωσης. Επίσης, η ανεπάρκεια σε βιταμίνη D και ασβέστιο μειώνει την αντοχή των οστών, αυξάνοντας τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
  • Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η έλλειψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του οργανισμού, με αποτέλεσμα να γίνει πιο επιρρεπής σε λοιμώξεις και ασθένειες. 
  • Η έλλειψη σιδήρου, φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β12, εξαιτίας ανεπαρκούς θρέψης, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση αναιμίας.
  • Μειωμένη γονιμότητα. Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, το χαμηλό σωματικό βάρος, κυρίως λόγω χαμηλών οιστρογόνων, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της έμμηνου ρύσης, όπως αμηνόρροια ή/και σε χαμηλή γονιμότητα.
  • Καρδιακά προβλήματα, όπως καρδιακή ανεπάρκεια και αρρυθμίες. 
  • Διατροφικές διαταραχές. Σε ελλειποβαρή άτομα θα πρέπει να γίνετε έλεγχος για πιθανή εμφάνιση διατροφικών διαταραχών, όπως η ψυχογενής ανορεξία, μία σοβαρή ψυχοσωματική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από χαμηλή θερμιδική πρόσληψη, διαταραγμένη εικόνα σώματος και διατήρηση πολύ χαμηλού σωματικού βάρους (λιγότερο από το 85% του αναμενόμενου με βάση την ηλικία). 
  • Η ελλιπής και κακή θρέψη μπορεί να οδηγήσει σε λεπτά και αδύναμα μαλλιά, καθώς και σε ξηρό και λεπτό δέρμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου