Όταν πριν από περίπου 25 αιώνες ο Πλάτων παρουσίαζε στα έργα του Τίμαιος και Κριτίας το γοητευτικό μύθο της αρχαίας πολιτείας της Ατλαντίδας που καταβυθίστηκε, αφού προηγουμένως γνώρισε μέρες δόξας, περίπου 9.500 χρόνια πριν την εποχή του, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι...
Το συνέδριο Atlantis 2008: Η υπόθεση της Ατλαντίδας: Αναζητώντας τη χαμένη γη διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας, της Ελληνικής Εταιρείας Αρχαιομετρίας και της Εταιρείας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Είχε προηγηθεί το πρώτο διεθνές συνέδριο για την Ατλαντίδα, στη Μήλο, τον Ιούλιο του 2005, και κρίθηκε πλέον ότι, τρία χρόνια μετά, είχε έλθει η ώρα να συγκεντρωθούν ξανά δεκάδες ειδικοί από πολλούς επιστημονικούς κλάδους προκειμένου να παρουσιάσουν τα νεότερα δεδομένα γύρω από ένα ζήτημα, το οποίο, πέρα από το όψιμο επιστημονικό ενδιαφέρον, εξάπτει τη φαντασία του κοινού ανά τον κόσμο.
Όπως επεσήμανε, στον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο καθηγητής γεωφυσικής και διευθυντής του τομέα εφαρμοσμένης γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας Σταύρος Παπαμαρινόπουλος, το θέμα της Ατλαντίδας κάθε άλλο παρά έχει κλείσει, αλλά ουσιαστικά τώρα ανοίγει για τους επιστήμονες, καθώς εμφανίζονται όλο και περισσότερες μελέτες από ερευνητές, είτε από τις φυσικές, είτε τις θεωρητικές επιστήμες.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θεόπη Παρισάκη εκτίμησε ότι ο μύθος της Ατλαντίδας χρησιμοποιήθηκε από τον Πλάτωνα για να προωθήσει τις γενικότερες πολιτικές και φιλοσοφικο-εκπαιδευτικές επιδιώξεις του και ιδίως το όραμά του για την αναβίωση μιας ιδανικής πολιτείας. Στο πλαίσιο αυτό, ο κορυφαίος φιλόσοφος, παρουσιάζοντας την άνοδο και την πτώση της πανίσχυρης Ατλαντίδας, ακριβώς τη στιγμή που αυτή στόχευε στην παγκόσμια ηγεμονία, ήθελε να περάσει, μεταξύ άλλων, το μήνυμα, ότι η αλαζονεία και η πλεονεξία συνιστούν μείζον ηθικό ατόπημα και μπορούν να οδηγήσουν στην καταστροφή και την πιο ιδανική πολιτεία. Η κα Παρισάκη δεν απέκλεισε πάντως την ύπαρξη κάποιου ιστορικού υποβάθρου στο μύθο, ο οποίος, όπως είπε, είναι ο πιο αναλυτικός και αληθοφανής από όλους τους πλατωνικούς μύθους.
Πολλές οι υποθέσεις για την τοποθεσία
Μια ιταλική ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου (M.Negri. G.Facchetti, E.Notti) επεσήμανε ότι ο μύθος της χαμένης χώρας υπάρχει σε πολλούς λαούς και περιοχές της Γης και μπορεί να έχει πραγματική βάση, ενώ τόνισε ότι ο μύθος της Ατλαντίδας αναμφίβολα ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλους τους σχετικούς μύθους. Επίσης, παρουσίασε στοιχεία, που βασίζονται σε σύγκριση των επιγραφών του μινωικού και του κυκλαδικού πολιτισμού, επισημαίνοντας ότι οι ομοιότητές τους παραπέμπουν στην πιθανή ταύτιση της πλατωνικής Ατλαντίδας με τον μινωικό κόσμο και κατ΄επέκταση τη Θήρα (Σαντορίνη), που καταστράφηκε από την τρομακτική έκρηξη ηφαιστείου.
Ανάμεσα στις διάφορες άλλες τοποθεσίες που, κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, προτάθηκαν για ταύτιση με την Ατλαντίδα, ήταν: η Νότια Ισπανία (περιοχή του ποταμού Γουαδαλκιβίρ), η περιοχή του Μέσου Δούναβη στην πεδιάδα της Παννονίας (υπόθεση ομάδας ερευνητών του Γεωλογικού Ινστιτούτου της Ρουμανίας), τα υψίπεδα των ʼνδεων στη Βολιβία (γύρω από την περιοχή Πάμπα Αουλάγας), η νήσος Ισπανιόλα, που ανακάλυψε ο Κολόμβος, στην Καραϊβική, η Ισλανδία (αρχαία Ωγυγία - υπόθεση του Ελληνα ερευνητή Β.Γεωργιάννη, από το ΤΕΙ Πειραιά), η ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Αμερικής (σύμφωνα με τον Καναδό ερευνητή J.Teeluck κάτω από τις πυραμίδες των μεσοαμερικανικών πολιτισμών υπάρχουν σκάλες που οδηγούν σε υπόγειους ατλάντιους καταυλισμούς), η Βόρεια Αμερική (άποψη του Ελληνα ερευνητή Α.Κονταράτου) κ.α.
Διάφοροι ερευνητές αναφέρθηκαν σε πληθώρα στοιχείων (π.χ. παράδοξα ενημερωμένοι αρχαίοι χάρτες, όπως του Πίρι Ρέις και του Ορόντιου Φιναίου), που υποδηλώνουν ότι πιθανώς οι αρχαίοι πολιτισμοί είχαν γνώσεις για τοποθεσίες του πλανήτη (π.χ. Ανταρκτική, Νότια Αμερική), οι οποίες δεν θα μπορούσαν παρά να παραπέμπουν τελικά σε απομεινάρια της γνώσης ενός πιο παλαιού, εξαφανισμένου πλέον, πολιτισμού, πιθανότατα της Ατλαντίδας.
Στο συνέδριο υπήρξαν επίσης ανακοινώσεις για πιο εξειδικευμένα ζητήματα:
- Ο Ευάγγελος Βελιτζέλος (καθηγητής γεωλογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) παρουσίασε παλαιοβοτανολογικά και κλιματολογικά στοιχεία για τα πρώτα απολιθώματα φυτών της Μεσογειακής χλωρίδας, που βρέθηκαν στις πλαγιές της καλντέρας της Σαντορίνης.
- Ο Δ. Σακελλαρίου (Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών) παρουσίασε στοιχεία από έρευνες βυθού ότι μια προϊστορική λίμνη υπήρχε στην περιοχή του κόλπου της Βόρειας Εύβοιας κατά την τελευταία περίοδο των παγετώνων και ότι στο σημείο αυτό συνέβη πτώση μετεωρίτη, όταν η περιοχή εκείνη τότε βρισκόταν πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
- Ελληνες και Τούρκοι ερευνητές από τα πανεπιστήμια Αριστοτέλειο και Onsekiz Mart παρουσίασαν γεωμορφολογική και αρχαιοσεισμολογική μελέτη για την εξέλιξη της πεδιάδας της Τροίας και του σεισμικού ρήγματος στην περιοχή, που μπορεί να δώσει σεισμούς μεγέθους 5,5 - 6,5 Ρίχτερ.
- Οι Σουηδοί ερευνητές N.Morner και H.Lind παρουσίασαν στοιχεία για την ύπαρξη ενεργού μινωικού ή/και φοινικού εμπορικού καταυλισμού στη νοτιοανατολική Σουηδία, την εποχή του Χαλκού. Όπως είπαν, σχέδια χαραγμένα σε διάφορα σουηδικά σπήλαια (Kivik Grave, Ales Stenar, Stenhed, Heimdalls Stenar) δείχνουν πλοία άσχετα με τα ντόπια, που μοιάζουν με μινωικά ή φοινικικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι εξαγωγές από τη Σουηδία αφορούσαν κυρίως ήλεκτρο και γούνες και οι εισαγωγές χαλκό, χρυσάφι και γυαλί.
Εξάλλου, από την πλευρά των διοργανωτών (εταιρία Ηλιότοπος) επισημάνθηκε και η τουριστική διάσταση του ζητήματος, καθώς η ενασχόληση με την Ατλαντίδα σε σχέση με την Ελλάδα εμπλουτίζει την εικόνα της χώρας μας ως τουριστικού προορισμού και αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα, ειδικότερα για μέρη όπως η Σαντορίνη που συχνά έχουν ταυτισθεί με την Ατλαντίδα.ʼλλες χώρες, όπως η Βολιβία, που αυτοπροβάλλεται ως τοποθεσία της Ατλαντίδας, αξιοποιούν ιδιαίτερα το θέμα, διαμορφώνοντας ένα ξεχωριστό τουριστικό-πολιτισμικό προϊόν, διοργανώνουν θεματικές εκδρομές, ειδικές ξεναγήσεις, χαρτογραφήσεις διαδρομών, εκθέσεις κλπ.
ο αντίκτυπός της θα έφθανε μέχρι σήμερα. Το τριπλό μυστήριο (αν όντως υπήρξε η Ατλαντίδα, πού και πότε) αποτελεί το αντικείμενο του 2ου διεθνούς συνεδρίου, το οποίο άρχισε σήμερα και ολοκληρώνεται αύριο, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, με τη συμμετοχή επιστημόνων και ερευνητών από την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες.
Το συνέδριο Atlantis 2008: Η υπόθεση της Ατλαντίδας: Αναζητώντας τη χαμένη γη διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας, της Ελληνικής Εταιρείας Αρχαιομετρίας και της Εταιρείας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Είχε προηγηθεί το πρώτο διεθνές συνέδριο για την Ατλαντίδα, στη Μήλο, τον Ιούλιο του 2005, και κρίθηκε πλέον ότι, τρία χρόνια μετά, είχε έλθει η ώρα να συγκεντρωθούν ξανά δεκάδες ειδικοί από πολλούς επιστημονικούς κλάδους προκειμένου να παρουσιάσουν τα νεότερα δεδομένα γύρω από ένα ζήτημα, το οποίο, πέρα από το όψιμο επιστημονικό ενδιαφέρον, εξάπτει τη φαντασία του κοινού ανά τον κόσμο.
Όπως επεσήμανε, στον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο καθηγητής γεωφυσικής και διευθυντής του τομέα εφαρμοσμένης γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας Σταύρος Παπαμαρινόπουλος, το θέμα της Ατλαντίδας κάθε άλλο παρά έχει κλείσει, αλλά ουσιαστικά τώρα ανοίγει για τους επιστήμονες, καθώς εμφανίζονται όλο και περισσότερες μελέτες από ερευνητές, είτε από τις φυσικές, είτε τις θεωρητικές επιστήμες.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θεόπη Παρισάκη εκτίμησε ότι ο μύθος της Ατλαντίδας χρησιμοποιήθηκε από τον Πλάτωνα για να προωθήσει τις γενικότερες πολιτικές και φιλοσοφικο-εκπαιδευτικές επιδιώξεις του και ιδίως το όραμά του για την αναβίωση μιας ιδανικής πολιτείας. Στο πλαίσιο αυτό, ο κορυφαίος φιλόσοφος, παρουσιάζοντας την άνοδο και την πτώση της πανίσχυρης Ατλαντίδας, ακριβώς τη στιγμή που αυτή στόχευε στην παγκόσμια ηγεμονία, ήθελε να περάσει, μεταξύ άλλων, το μήνυμα, ότι η αλαζονεία και η πλεονεξία συνιστούν μείζον ηθικό ατόπημα και μπορούν να οδηγήσουν στην καταστροφή και την πιο ιδανική πολιτεία. Η κα Παρισάκη δεν απέκλεισε πάντως την ύπαρξη κάποιου ιστορικού υποβάθρου στο μύθο, ο οποίος, όπως είπε, είναι ο πιο αναλυτικός και αληθοφανής από όλους τους πλατωνικούς μύθους.
Πολλές οι υποθέσεις για την τοποθεσία
Μια ιταλική ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου (M.Negri. G.Facchetti, E.Notti) επεσήμανε ότι ο μύθος της χαμένης χώρας υπάρχει σε πολλούς λαούς και περιοχές της Γης και μπορεί να έχει πραγματική βάση, ενώ τόνισε ότι ο μύθος της Ατλαντίδας αναμφίβολα ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλους τους σχετικούς μύθους. Επίσης, παρουσίασε στοιχεία, που βασίζονται σε σύγκριση των επιγραφών του μινωικού και του κυκλαδικού πολιτισμού, επισημαίνοντας ότι οι ομοιότητές τους παραπέμπουν στην πιθανή ταύτιση της πλατωνικής Ατλαντίδας με τον μινωικό κόσμο και κατ΄επέκταση τη Θήρα (Σαντορίνη), που καταστράφηκε από την τρομακτική έκρηξη ηφαιστείου.
Ανάμεσα στις διάφορες άλλες τοποθεσίες που, κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, προτάθηκαν για ταύτιση με την Ατλαντίδα, ήταν: η Νότια Ισπανία (περιοχή του ποταμού Γουαδαλκιβίρ), η περιοχή του Μέσου Δούναβη στην πεδιάδα της Παννονίας (υπόθεση ομάδας ερευνητών του Γεωλογικού Ινστιτούτου της Ρουμανίας), τα υψίπεδα των ʼνδεων στη Βολιβία (γύρω από την περιοχή Πάμπα Αουλάγας), η νήσος Ισπανιόλα, που ανακάλυψε ο Κολόμβος, στην Καραϊβική, η Ισλανδία (αρχαία Ωγυγία - υπόθεση του Ελληνα ερευνητή Β.Γεωργιάννη, από το ΤΕΙ Πειραιά), η ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Αμερικής (σύμφωνα με τον Καναδό ερευνητή J.Teeluck κάτω από τις πυραμίδες των μεσοαμερικανικών πολιτισμών υπάρχουν σκάλες που οδηγούν σε υπόγειους ατλάντιους καταυλισμούς), η Βόρεια Αμερική (άποψη του Ελληνα ερευνητή Α.Κονταράτου) κ.α.
Διάφοροι ερευνητές αναφέρθηκαν σε πληθώρα στοιχείων (π.χ. παράδοξα ενημερωμένοι αρχαίοι χάρτες, όπως του Πίρι Ρέις και του Ορόντιου Φιναίου), που υποδηλώνουν ότι πιθανώς οι αρχαίοι πολιτισμοί είχαν γνώσεις για τοποθεσίες του πλανήτη (π.χ. Ανταρκτική, Νότια Αμερική), οι οποίες δεν θα μπορούσαν παρά να παραπέμπουν τελικά σε απομεινάρια της γνώσης ενός πιο παλαιού, εξαφανισμένου πλέον, πολιτισμού, πιθανότατα της Ατλαντίδας.
Στο συνέδριο υπήρξαν επίσης ανακοινώσεις για πιο εξειδικευμένα ζητήματα:
- Ο Ευάγγελος Βελιτζέλος (καθηγητής γεωλογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) παρουσίασε παλαιοβοτανολογικά και κλιματολογικά στοιχεία για τα πρώτα απολιθώματα φυτών της Μεσογειακής χλωρίδας, που βρέθηκαν στις πλαγιές της καλντέρας της Σαντορίνης.
- Ο Δ. Σακελλαρίου (Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών) παρουσίασε στοιχεία από έρευνες βυθού ότι μια προϊστορική λίμνη υπήρχε στην περιοχή του κόλπου της Βόρειας Εύβοιας κατά την τελευταία περίοδο των παγετώνων και ότι στο σημείο αυτό συνέβη πτώση μετεωρίτη, όταν η περιοχή εκείνη τότε βρισκόταν πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
- Ελληνες και Τούρκοι ερευνητές από τα πανεπιστήμια Αριστοτέλειο και Onsekiz Mart παρουσίασαν γεωμορφολογική και αρχαιοσεισμολογική μελέτη για την εξέλιξη της πεδιάδας της Τροίας και του σεισμικού ρήγματος στην περιοχή, που μπορεί να δώσει σεισμούς μεγέθους 5,5 - 6,5 Ρίχτερ.
- Οι Σουηδοί ερευνητές N.Morner και H.Lind παρουσίασαν στοιχεία για την ύπαρξη ενεργού μινωικού ή/και φοινικού εμπορικού καταυλισμού στη νοτιοανατολική Σουηδία, την εποχή του Χαλκού. Όπως είπαν, σχέδια χαραγμένα σε διάφορα σουηδικά σπήλαια (Kivik Grave, Ales Stenar, Stenhed, Heimdalls Stenar) δείχνουν πλοία άσχετα με τα ντόπια, που μοιάζουν με μινωικά ή φοινικικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι εξαγωγές από τη Σουηδία αφορούσαν κυρίως ήλεκτρο και γούνες και οι εισαγωγές χαλκό, χρυσάφι και γυαλί.
Εξάλλου, από την πλευρά των διοργανωτών (εταιρία Ηλιότοπος) επισημάνθηκε και η τουριστική διάσταση του ζητήματος, καθώς η ενασχόληση με την Ατλαντίδα σε σχέση με την Ελλάδα εμπλουτίζει την εικόνα της χώρας μας ως τουριστικού προορισμού και αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα, ειδικότερα για μέρη όπως η Σαντορίνη που συχνά έχουν ταυτισθεί με την Ατλαντίδα.ʼλλες χώρες, όπως η Βολιβία, που αυτοπροβάλλεται ως τοποθεσία της Ατλαντίδας, αξιοποιούν ιδιαίτερα το θέμα, διαμορφώνοντας ένα ξεχωριστό τουριστικό-πολιτισμικό προϊόν, διοργανώνουν θεματικές εκδρομές, ειδικές ξεναγήσεις, χαρτογραφήσεις διαδρομών, εκθέσεις κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου