Η μεγάλη κηλίδα του Δία συρρικνώνεται;

Μια πολύ ενδιαφέρουσα διαπίστωση έκανε διεθνής ομάδα επιστημόνων με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Όπως φαίνεται η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Η γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα ξεκίνησε πριν από περίπου 300 χρόνια. Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτηματικά για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο για αυτό και αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων. 





Η «κόκκινη κηλίδα» του Δία είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Η κόκκινη κηλίδα είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη.  Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων.


Στη μέση των αέρινων ποταμών

Μία ομάδα ειδικών των Πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Μπέρκλεϊ έδωσε μία απάντηση στο γιατί η καταιγίδα αυτή είναι αέναη. Η μελέτη τους είχε δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «American  Physical Society’s Division of Fluid Dynamics».

Οι προσομοιώσεις που έκαναν οι ερευνητές έδειξαν ότι η κηλίδα βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πολύ ισχυρούς αεροχειμάρρους. Οι αεροχείμαρροι μοιάζουν με τεράστια σωληνωτά ποτάμια και η ταχύτητα τους (στη Γη) είναι αυξανόμενη ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τα 400 χλμ. την ώρα. Το μήκος τους κυμαίνεται μεταξύ 1.600 και 5.000 χιλιομέτρων, το πλάτος τους μεταξύ 160 και 500 χιλιομέτρων και το υψομετρικό εύρος τους μεταξύ 1,6 και 5 χιλιομέτρων.

Οι αεροχείμαρροι ανακαλύφθηκαν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι αεροπόροι που προσπαθούσαν να διασχίσουν τον Ειρηνικό Ωκεανό έπεσαν πάνω τους και, όπως ανέφεραν, ένιωσαν ξαφνικά σαν να τους χτυπάει αέρας πού εξερχόταν με δριμύτητα από αεριωθούμενο αεροπλάνο. Έτσι οι άνεμοι αυτοί έλαβαν την ονομασία «Jet Stream».


Η τροφοδοσία

Οι δύο αεροχείμαρροι του Δία κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις και τόσο η κίνηση τους όσο και γενικότερα η «συμπεριφορά» τους είναι – σύμφωνα με τους ερευνητές – αυτή που τροφοδοτεί με ενέργεια την καταιγίδα και δεν της επιτρέπει να κοπάσει.

«Με βάση τις κρατούσες θεωρίες η κόκκινη κηλίδα του Δία θα έπρεπε μετά τη δημιουργία της να διατηρηθεί για μερικές δεκαετίες και στη συνέχεια να εξαφανιστεί. Όμως συνεχίζει να βρίσκεται εκεί εκατοντάδες χρόνια» αναφέρει ο Πέντραμ Χαζανζαντέχ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Στοιχείο κλειδί στην τροφοδοσία της καταιγίδας από τους αεροχειμάρρους είναι η κάθετη ροή του αέρα που έχουν και οι δύο.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές καθώς η δίνη της καταιγίδας αρχίζει να χάνει ενέργεια το ένα jet stream στέλνει από πάνω προς το κέντρο της δίνης θερμές μάζες αερίων και το άλλο στέλνει από κάτω επίσης προς το κέντρο της δίνης ψυχρές μάζες αερίων. Αυτές οι μάζες ανεφοδιάζουν ξανά και ξανά την καταιγίδα.



Η νέα μέτρηση

Ομάδα Αμερικανών και Ευρωπαίων επιστημόνων με επικεφαλής την Έιμι Σάιμον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA μελέτησαν νέες εικόνες της κηλίδας που κατέγραψε το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή αντί για οβάλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν μια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη.

Η ίδια ερευνητική ομάδα σχεδιάζει τώρα νέες έρευνες και μετρήσεις για να διαπιστώσουν τι συμβαίνει στην ταραχώδη ατμόσφαιρα του Δία εικάζοντας ότι πιθανώς απορροφά την ενέργεια της κηλίδας, με συνέπεια αυτή να μικραίνει συνεχώς.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου