Ανακαλύφθηκε τρίτος τύπος έκρηξης σουπερνόβα με μικρότερη ισχύ

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες γνώριζαν δύο είδη εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων, των επονομαζόμενων σουπερνόβα. Πλέον εντοπίστηκε και ένα τρίτο είδος έκρηξης, μικρότερης ισχύος από τις γνωστές.

Αναλυτικότερα, το πρώτο είδος έκρηξης (Ia) προκύπτει από την πλήρη διάλυση ενός «λευκού νάνου». Με τον όρο λευκός νάνος (white dwarf) χαρακτηρίζεται το υπόλειμμα του πυρήνα ενός αστέρα μικρής ή μεσαίας μάζας που απομένει μετά τον θάνατο του αστέρα αυτού. Οι λευκοί νάνοι είναι το ένα από τα τρία είδη «αστρικών πτωμάτων».

Το δεύτερο είδος (Ib και Ιc) προκαλείται όταν καταρρέει βαρυτικά ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου με μάζα δέκα έως εκατό φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου του ηλιακού μας συστήματος.

Και οι δύο περιπτώσεις εκρήξεων σούπερ νόβα έχουν ως αποτέλεσμα μια από τις πιο ισχυρές και λαμπερές εκρήξεις στο σύμπαν.

Πλέον οι επιστήμονες εντόπισαν ένα είδος έκρηξης “λευκού νάνου” η οποία είναι πολύ μικρότερης ισχύος από την έκρηξη Ia, καθώς εκλύει το 1% ως 50% της ενέργειας της δεύτερης και η οποία μέχρι πρότινος αντιμετωπιζόταν ως υποπερίπτωση του πρώτου είδους.

Η έκρηξη αυτή έλαβε την ονομασία Iax και σύμφωνα με τις ενδείξεις τμήμα του άστρου επιβιώνει, ενώ όπως και στην Ia δεν υπάρχουν ίχνη υδρογόνου.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι περισσότερες εκρήξεις του νέου τύπου Iax προέρχονται από διπλά συστήματα άστρων (δύο άστρα σε αμοιβαία βαρυτική έλξη και σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο), όπου το ένα άστρο “λευκός νάνος” με μεγάλη πυκνότητα και περιεκτικότητα σε άνθρακα και οξυγόνο απορροφά το στοιχείο ήλιο από το δίδυμό του, το οποίο δεν έχει πια υδρογόνο καθώς το έχει καταναλώσει.

Αποτέλεσμα είναι να συσσωρεύσει τόσο μεγάλη μάζα που να εκραγεί.

Σύμφωνα με τους αστρονόμους οι εκρήξεις του είδους αυτού δεν είναι σπάνιες (για κάθε 100 εκρήξεις Ia υπολογίζονται 31 Iax), αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστούν στο σύμπαν λόγω της μικρής τους ισχύος.

Αποστολή του τηλεσκοπίου Large Synoptic Survey Telecope στη Χιλή είναι να εντοπίσει περίπου ένα εκατομμύριο εκρήξεις υπερκαινοφανών άστρων στη διάρκεια της λειτουργίας του.

Πάνω από 10.000 εξ αυτών θα μπορούσαν να είναι σούπερ-νόβα του τρίτου τύπου (Iax), δηλαδή περίπου όσες εκρήξεις πρώτου τύπου (Ia) έχουν συνολικά ανακαλύψει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι.

Η έρευνα υπό τον αστρονόμο Ράιαν Φόλεϊ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμιθσόνιαν θα δημοσιεύσουν την έρευνά τους στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal.

Πηγή