Περιμένοντας τους βαρβάρους

Σ​​τις αρχές του περασμένου μήνα η Ελεν Στόφαν, επικεφαλής επιστήμων της NASA, δήλωσε ότι «μέσα σε μία δεκαετία πρόκειται να έχουμε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής πέρα από τη Γη, καθώς και οριστικές αποδείξεις μέσα στα επόμενα 20 έως 30 χρόνια».




Φυσικά η Στόφαν δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε και η τελευταία σοβαρή επιστήμων που αναφέρει κάτι παρόμοιο, αφού κατά καιρούς διάφοροι επιστήμονες, υπολογίζοντας πάντα με τα χαμηλότερα ποσοστά, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στον γαλαξία μας πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 50 δισεκατομμύρια πλανήτες, εκ των οποίων τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κόσμοι είναι παρόμοιοι με τη Γη. Ακόμη και με τις πιο φτωχές προβλέψεις, το σύμπαν περιλαμβάνει 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και άρα θα πρέπει να υπάρχουν τρισεκατομμύρια δίδυμοι πλανήτες σαν τη Γη.

Οι περισσότεροι εξωβιολόγοι υποστηρίζουν ότι αν σε κάποιο κατάλληλο περιβάλλον δημιουργηθεί τυχαία ο πρώτος μονοκύτταρος οργανισμός, θα αρχίσει να ακολουθεί την αλυσίδα της εξέλιξης που δεν τελειώνει πουθενά. Ετσι το σύμπαν είναι δυνατόν να περιέχει δισεκατομμύρια φυλές όντων που θα ψάχνουν με τα μάτια τους το κενό, για να δουν αυτά που βλέπουμε κι εμείς, για να σκεφτούν αυτά που σκεφτόμαστε κι εμείς, και να αναρωτηθούν και αυτοί αν είναι μόνοι τους στο σύμπαν.

Φυσικά το ότι πρέπει να υπάρχει ζωή στο σύμπαν, το ότι κατά καιρούς θα πρέπει να έχουν ανθήσει διάφοροι διαστημικοί πολιτισμοί και το ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι το μοναδικό λογικό ον ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των γαλαξιών, είναι κάτι που πολλοί επιστήμονες αποδέχονται σήμερα σαν κάτι το πιθανό. Ο αριθμός, όμως, των πολιτισμών αυτών είναι δυνατόν να κυμαίνεται ανάλογα με τον χρόνο που μια φυλή λογικών όντων μπορεί να επιβιώσει σαν μια πλήρης τεχνολογική κοινωνία. Γι’ αυτό ο αριθμός των πολιτισμών που μπορούν να υφίστανται ταυτόχρονα μέσα στον γαλαξία μας θα πρέπει, σε τελική ανάλυση, να μην είναι και τόσο μεγάλος, οπότε και η μέση απόσταση μεταξύ τους θα πρέπει να είναι τεράστια. Σ’ ένα σύμπαν, δηλαδή, που ίσως να σφύζει από ζωή, είμαστε κατά κάποιον τρόπο απομονωμένοι σαν σε καραντίνα.

Ισως, πάλι, μια κάποια μέρα, αν όλα πάνε καλά, ο ανθρώπινος και κάποιος άλλος πολιτισμός ίσως μπορέσουν να συναντηθούν. Πιθανώς όχι στη δική μας εποχή, και μπορεί ούτε σε χίλια χρόνια. Ισως ούτε σε ένα εκατομμύριο χρόνια. Αλλά κάπου, κάπως, κάποτε ίσως να συναντηθούμε. Και τότε; Πώς θα αντιδράσουν, άραγε, οι κάτοικοι του μικρού αυτού πλανήτη; Θα αποτύχουν, άραγε, να καταλάβουν πως οτιδήποτε υπάρχει, είναι και παραμένει ζωτικό κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου; Θα μπορέσουν, άραγε, να νιώσουν τον απέραντο θαυμασμό και σεβασμό που νιώθουν τα παιδιά μπροστά στην πολυπλοκότητα και την ομορφιά της φύσης που τα περιβάλλει;

Ποιες θα ήσαν, άραγε, οι δικές μας αντιδράσεις αν κάποιο πρωινό βλέπαμε να κατεβαίνει σιγά-σιγά από τον ουρανό και να προσεδαφίζεται στο κέντρο της Αθήνας ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο; Τι θα σήμαινε, άραγε, στον καθένα από εμάς μια τέτοια επίσκεψη; Ποια θα ήταν η επίδραση που θα είχε στα φιλοσοφικά μας πιστεύω και στις θρησκευτικές μας δοξασίες; Ποια θα ήταν η σημασία μιας τέτοιας επίσκεψης στο κοινωνικό σύνολο ή στις διεθνείς σχέσεις; Ποια θα ήταν η επίδρασή της στο ανθρώπινο πνεύμα, στις ανθρώπινες συναλλαγές, στο ανθρώπινο είδος;

Συντετριμμένοι από τόσες βασικές ερωτήσεις ψάχνουμε μέσα από την κοσμική μοναξιά μας να βρούμε απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα για τα είδη των εξωγήινων πολιτισμών. Μήπως άραγε η δίψα για μάθηση και περιπέτεια μεταφέρει τους πολιτισμούς αυτούς στα βάθη του Διαστήματος ή μήπως χάνουν αυτό το ενδιαφέρον και επιστρέφουν σε μιαν απλή, μη τεχνολογική ύπαρξη; Μήπως άραγε οι πολύ προοδευμένοι πλανήτες ενώνονται και συνυπάρχουν σ’ ένα είδος γαλαξιακής κοινωνίας ανταλλάσσοντας επιστημονικές γνώσεις και ανακαλύψεις; Υπάρχουν άραγε πολιτισμοί που μπορούν να ελέγξουν τη φύση με τέτοιο τρόπο, ώστε οποιαδήποτε επαφή μαζί τους να ξεπερνούσε την πιο παράφορη φαντασία μας;

Πολλοί πιστεύουν ότι μια τέτοια επίσκεψη ίσως να έλυνε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, αφού σαν αρχαιότερος από τον δικό μας, θα έχει κατορθώσει προ πολλού να υπερνικήσει προβλήματα όπως είναι η πείνα και ο υπερπληθυσμός, η φτώχεια και οι αρρώστιες, η μόλυνση του περιβάλλοντος και ο συνεχής κίνδυνος του πολέμου. Αλλοι πάλι πιστεύουν ότι θα πρέπει εμείς μόνοι μας να βρούμε τη λύση των προβλημάτων μας, χωρίς να ελπίζουμε στη βοήθεια εξωγήινων «από μηχανής θεών». Γιατί στον δρόμο ίσως ανακαλύψουμε «πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν».

* Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου