Καταφύγια βιοποικιλότητας με μεγάλη οικολογική σημασία αποτελούν τα θαλάσσια σπήλαια, τα οποία παραμένουν ανεξερεύνητα στο μεγαλύτερο ποσοστό τους στη Μεσόγειο θάλασσα, αλλά και απροστάτευτα από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Κι όμως, σε αυτές τις "μυστικές" κρύπτες φιλοξενούνται σπάνια, άγνωστα και απειλούμενα είδη, οργανισμοί που μπορεί να αποτελούν πηγή φαρμάκων κατά διαδεδομένων ασθενειών, αλλά και "κωδικοποιημένη" πληροφορία για τη γεωλογία και το κλίμα του πλανήτη, χιλιάδες χρόνια πριν.
Η καταγραφή και εξερεύνηση των σπηλαίων αποτελεί μια μακρόχρονη, επίπονη και δαπανηρή διαδικασία, καθώς εκτός από την προσπάθεια εντοπισμού τους, απαιτείται εξειδικευμένο ερευνητικό προσωπικό που να μπορεί να καταδύεται αυτόνομα και ειδικός φωτογραφικός και επιστημονικός ωκεανογραφικός εξοπλισμός.
Στη λεκάνη της Μεσογείου, στο δυτικό της τμήμα, καταγραφές και έρευνες υποθαλάσσιων σπηλαίων πραγματοποιούνται από το 1950 από τη Γαλλία, την Ιταλία, και την Ισπανία, ωστόσο στην ανατολική και τη νότια Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, οι πληροφορίες για τα θαλάσσια σπήλαια είναι ελάχιστες και αποσπασματικές. Μία πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με τα ιδιαίτερα αυτά οικοσυστήματα στην ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί η έρευνα του υποψήφιου διδάκτορα του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ Βασίλη Γεροβασιλείου, απόφοιτου του Τμήματος Επιστημών της Θάλασσας του πανεπιστημίου Αιγαίου, ο οποίος, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Ελένης Βουλτσιάδου, πραγματοποιεί έρευνες στα θαλάσσια σπήλαια του βορείου Αιγαίου, με υποτροφία από το Ερευνητικό Χρηματοδοτούμενο Έργο «ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΙΙ».
Αντικείμενο της έρευνας είναι αρχικά ο εντοπισμός και η καταγραφή των υποθαλάσσιων σπηλαίων που βρίσκονται στην περιοχή με βάση πληροφορίες από ερασιτέχνες αυτοδύτες, καταδυτικά κέντρα, συλλόγους κ.λπ. και στη συνέχεια η επιτόπια εξερεύνησή τους, η μελέτη της βιοποικιλότητας, η χαρτογράφηση των βιοκοινοτήτων, ακόμη και η ανάπτυξη εργαλείων και μεθοδολογιών για τη μελέτη τους, που θα βοηθήσουν και άλλους επιστήμονες να παρακολουθήσουν την εξέλιξή τους μελλοντικά.
Πηγή