Σας θυμίζει κάτι η συμβουλή «ποτέ μην κολυμπάς με γεμάτο στομάχι»; Ή το «η θάλασσα “ψήνει” τις πληγές»; Όλοι τα έχουμε ακούσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Η θεωρία πίσω από κάθε συμβουλή με την οποία έχουμε μεγαλώσει, συνήθως είναι πολύ λογική και αληθοφανής. Εν όψει καλοκαιρινών διακοπών, βρήκαμε μερικές από τις ευρύτερα διαδεδομένες συμβουλές της εποχής και αναζητήσαμε την αλήθεια πίσω τους.
Μην κολυμπάς, αν δεν περάσουν τρεις ώρες από το τελευταίο γεύμα.
Η συμβουλή αυτή έχει ως στόχο την πρόληψη των πνιγμών οι οποίοι αποτελούν αληθινό δεινό στη χώρα μας. Περισσότεροι από 300 άνθρωποι – μεταξύ των οποίων και 20 παιδιά ηλικίας έως 14 ετών και 15 έφηβοι ηλικίας 15-19 ετών – πνίγονται ετησίως στην Ελλάδα. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως αιτία ήταν το ότι έφαγαν πριν μπουν στο νερό.
Όπως εξηγεί η παθολόγος δρ Μελίσα Κόνραντ Στέπλερ, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η συμβουλή «όχι στη θάλασσα με γεμάτο στομάχι» έχει τη ρίζα της στον κίνδυνο σοβαρής μυϊκής κράμπας μέσα στο νερό, που μπορεί να καταστήσει αδύνατη την έξοδο από αυτό.
Αν και είναι αλήθεια πως η διαδικασία της πέψης απαιτεί να κινηθεί περισσότερο αίμα προς το στομάχι και, έως ένα βαθμό, μακριά από τους μυς, έως σήμερα δεν έχει καταγραφεί περιστατικό πνιγμού εξαιτίας του φαγητού. Ακόμα εξάλλου κι αν πάθει κάποιος κράμπα, εύκολα μπορεί να βγει απ’ το νερό – εφόσον δεν βρίσκεται στο ανοιχτό πέλαγος, αλλά σε μια πισίνα ή σε μια ελεγχόμενη παραλία.
Τι μπορεί στ’ αλήθεια να πάθει όποιος κολυμπάει με γεμάτο στομάχι;
Να νιώσει δυσφορία, καούρες ή ακόμα και να κάνει έμετο, λέει η δρ Στέπλερ. Σε ένα παιδί, ο έμετος μέσα στο νερό ασφαλώς και μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες πνιγμού, αλλά ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί τέτοιο περιστατικό.
Γι’ αυτό, ούτε η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, ούτε το Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός ή η κυβερνητική Υπηρεσία Προστασίας των Καταναλωτών των ΗΠΑ συνιστούν να περιμένει κανείς να χωνέψει πριν πάει για κολύμπι.
Το μοναδικό είδος διατροφής που τεκμηριωμένα είναι επικίνδυνο για τους κολυμβητές, είναι το αλκοόλ: διεθνείς μελέτες έχουν δείξει πως το 25% των πνιγμών στους εφήβους και το 41% στους ενήλικες, σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ.
Τα παραπάνω πρακτικά σημαίνουν πως ένα σάντουιτς μισή ώρα πριν από το μπάνιο δεν πρόκειται να σκοτώσει κανέναν – αλλά ένα πλήρες γεύμα καλό είναι να αποφεύγεται. Όσο για το αλκοόλ, αντενδείκνυται πλήρως.
Το ηλιακό έγκαυμα μας μαυρίζει
Το ηλιακό έγκαυμα είναι έγκαυμα και όχι προστάδιο του μαυρίσματος, δηλώνει κατηγορηματικά η δρ Στέπλερ. Η ανάπτυξή του σημαίνει ότι έχει υποστεί βλάβη το δέρμα – και τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα είναι παράγοντας κινδύνου για δερματικό καρκίνο.
Έχω σκούρο δέρμα, γι’ αυτό και δεν καίγομαι
Οι σκουρόχρωμοι άνθρωποι δεν έχουν ανοσία στις βλάβες του ήλιου, απλώς καίγονται πιο δύσκολα, τονίζει η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας. Συνεπώς, κι αυτοί χρειάζονται προστασία όπως όλοι.
Η θάλασσα «ψήνει» τις πληγές
Μέγιστο σφάλμα, ιδίως εάν δεν ξέρει κανείς που κολυμπάει. Όπως εξηγεί ο δρ Αντνάν Νασίρ, καθηγητής Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βορείου Καρολίνας, στο Τσάπελ Χιλ, η θάλασσα μπορεί να είναι γεμάτη βακτήρια, τα οποία αν μολύνουν μια πληγή θα προκαλέσουν πόνο και πυρετό.
Μην ξύνεις το τσίμπημα ή δάγκωμα από έντομο
Αυτό είναι σωστό. Το ξύσιμο επιδεινώνει τον κνησμό (φαγούρα), ενώ ελλοχεύει κίνδυνος μόλυνσης της πληγής.
Αν σε δαγκώσει τσούχτρα, ούρησε στην πληγή
Δεν υπάρχει επιστημονικό δεδομένο που να δείχνει ότι τα ούρα μπορούν να καταλαγιάσουν τον πόνο από το δάγκωμα της τσούχτρας. «Τα ούρα είναι όξινα και πολλοί πιστεύουν ότι η οξύτητά τους αδρανοποιεί τις χημικές διεργασίες που συμβαίνουν μετά το τσίμπημα, ελαττώνοντας έτσι τον πόνο», λέει ο δρ Πωλ Όερμπαχ, ειδικός στην Επείγουσα Ιατρική από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Αυτό όμως δεν έχει αποδειχτεί».
Τα τζάμια μάς προστατεύουν από τον ήλιο
Αυτό κι αν είναι μύθος. Μελέτες έχουν δείξει πως η ηλιακή ακτινοβολία διαπερνά τα τζάμια, εκτός κι αν έχουν ειδικά φίλτρα που την απορροφούν – και αυτό συνήθως συμβαίνει μόνο στα αυτοκίνητα και δη στο παρμπρίζ, κατά τον δρα Ρίτσαρντ Λάνγκλεϊ, καθηγητή Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νταλχάσι.
Αν πάθεις έγκαυμα, βάλε βούτυρο
Τεράστιο λάθος, κατά τον δρα Λάνγκλεϊ. «Το βούτυρο, και κάθε άλλη λιπαρή ουσία όπως η βαζελίνη, “παγιδεύει” τη θερμότητα μέσα στο δέρμα και επιδεινώνει το έγκαυμα», τονίζει.
Αν πάθετε ηλιακό έγκαυμα, δροσίστε το δέρμα με βρεγμένο, κρύο πανί και φροντίστε να πίνετε πολλά υγρά. Αν πονάτε, πάρτε κάποιο απλό παυσίπονο, όπως η ιβουπροφαίνη, συνιστά. Δροσίστε επίσης το δέρμα σας με ενυδατικές αλοιφές δίχως οινόπνευμα ή με ειδικές αλοιφές από το φαρμακείο. Ένας γιατρός ή φαρμακοποιός μπορεί να σας συστήσει κάποια.
Η θεωρία πίσω από κάθε συμβουλή με την οποία έχουμε μεγαλώσει, συνήθως είναι πολύ λογική και αληθοφανής. Εν όψει καλοκαιρινών διακοπών, βρήκαμε μερικές από τις ευρύτερα διαδεδομένες συμβουλές της εποχής και αναζητήσαμε την αλήθεια πίσω τους.
Μην κολυμπάς, αν δεν περάσουν τρεις ώρες από το τελευταίο γεύμα.
Η συμβουλή αυτή έχει ως στόχο την πρόληψη των πνιγμών οι οποίοι αποτελούν αληθινό δεινό στη χώρα μας. Περισσότεροι από 300 άνθρωποι – μεταξύ των οποίων και 20 παιδιά ηλικίας έως 14 ετών και 15 έφηβοι ηλικίας 15-19 ετών – πνίγονται ετησίως στην Ελλάδα. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως αιτία ήταν το ότι έφαγαν πριν μπουν στο νερό.
Όπως εξηγεί η παθολόγος δρ Μελίσα Κόνραντ Στέπλερ, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η συμβουλή «όχι στη θάλασσα με γεμάτο στομάχι» έχει τη ρίζα της στον κίνδυνο σοβαρής μυϊκής κράμπας μέσα στο νερό, που μπορεί να καταστήσει αδύνατη την έξοδο από αυτό.
Αν και είναι αλήθεια πως η διαδικασία της πέψης απαιτεί να κινηθεί περισσότερο αίμα προς το στομάχι και, έως ένα βαθμό, μακριά από τους μυς, έως σήμερα δεν έχει καταγραφεί περιστατικό πνιγμού εξαιτίας του φαγητού. Ακόμα εξάλλου κι αν πάθει κάποιος κράμπα, εύκολα μπορεί να βγει απ’ το νερό – εφόσον δεν βρίσκεται στο ανοιχτό πέλαγος, αλλά σε μια πισίνα ή σε μια ελεγχόμενη παραλία.
Τι μπορεί στ’ αλήθεια να πάθει όποιος κολυμπάει με γεμάτο στομάχι;
Να νιώσει δυσφορία, καούρες ή ακόμα και να κάνει έμετο, λέει η δρ Στέπλερ. Σε ένα παιδί, ο έμετος μέσα στο νερό ασφαλώς και μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες πνιγμού, αλλά ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί τέτοιο περιστατικό.
Γι’ αυτό, ούτε η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, ούτε το Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός ή η κυβερνητική Υπηρεσία Προστασίας των Καταναλωτών των ΗΠΑ συνιστούν να περιμένει κανείς να χωνέψει πριν πάει για κολύμπι.
Το μοναδικό είδος διατροφής που τεκμηριωμένα είναι επικίνδυνο για τους κολυμβητές, είναι το αλκοόλ: διεθνείς μελέτες έχουν δείξει πως το 25% των πνιγμών στους εφήβους και το 41% στους ενήλικες, σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ.
Τα παραπάνω πρακτικά σημαίνουν πως ένα σάντουιτς μισή ώρα πριν από το μπάνιο δεν πρόκειται να σκοτώσει κανέναν – αλλά ένα πλήρες γεύμα καλό είναι να αποφεύγεται. Όσο για το αλκοόλ, αντενδείκνυται πλήρως.
Το ηλιακό έγκαυμα μας μαυρίζει
Το ηλιακό έγκαυμα είναι έγκαυμα και όχι προστάδιο του μαυρίσματος, δηλώνει κατηγορηματικά η δρ Στέπλερ. Η ανάπτυξή του σημαίνει ότι έχει υποστεί βλάβη το δέρμα – και τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα είναι παράγοντας κινδύνου για δερματικό καρκίνο.
Έχω σκούρο δέρμα, γι’ αυτό και δεν καίγομαι
Οι σκουρόχρωμοι άνθρωποι δεν έχουν ανοσία στις βλάβες του ήλιου, απλώς καίγονται πιο δύσκολα, τονίζει η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας. Συνεπώς, κι αυτοί χρειάζονται προστασία όπως όλοι.
Η θάλασσα «ψήνει» τις πληγές
Μέγιστο σφάλμα, ιδίως εάν δεν ξέρει κανείς που κολυμπάει. Όπως εξηγεί ο δρ Αντνάν Νασίρ, καθηγητής Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βορείου Καρολίνας, στο Τσάπελ Χιλ, η θάλασσα μπορεί να είναι γεμάτη βακτήρια, τα οποία αν μολύνουν μια πληγή θα προκαλέσουν πόνο και πυρετό.
Μην ξύνεις το τσίμπημα ή δάγκωμα από έντομο
Αυτό είναι σωστό. Το ξύσιμο επιδεινώνει τον κνησμό (φαγούρα), ενώ ελλοχεύει κίνδυνος μόλυνσης της πληγής.
Αν σε δαγκώσει τσούχτρα, ούρησε στην πληγή
Δεν υπάρχει επιστημονικό δεδομένο που να δείχνει ότι τα ούρα μπορούν να καταλαγιάσουν τον πόνο από το δάγκωμα της τσούχτρας. «Τα ούρα είναι όξινα και πολλοί πιστεύουν ότι η οξύτητά τους αδρανοποιεί τις χημικές διεργασίες που συμβαίνουν μετά το τσίμπημα, ελαττώνοντας έτσι τον πόνο», λέει ο δρ Πωλ Όερμπαχ, ειδικός στην Επείγουσα Ιατρική από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Αυτό όμως δεν έχει αποδειχτεί».
Τα τζάμια μάς προστατεύουν από τον ήλιο
Αυτό κι αν είναι μύθος. Μελέτες έχουν δείξει πως η ηλιακή ακτινοβολία διαπερνά τα τζάμια, εκτός κι αν έχουν ειδικά φίλτρα που την απορροφούν – και αυτό συνήθως συμβαίνει μόνο στα αυτοκίνητα και δη στο παρμπρίζ, κατά τον δρα Ρίτσαρντ Λάνγκλεϊ, καθηγητή Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νταλχάσι.
Αν πάθεις έγκαυμα, βάλε βούτυρο
Τεράστιο λάθος, κατά τον δρα Λάνγκλεϊ. «Το βούτυρο, και κάθε άλλη λιπαρή ουσία όπως η βαζελίνη, “παγιδεύει” τη θερμότητα μέσα στο δέρμα και επιδεινώνει το έγκαυμα», τονίζει.
Αν πάθετε ηλιακό έγκαυμα, δροσίστε το δέρμα με βρεγμένο, κρύο πανί και φροντίστε να πίνετε πολλά υγρά. Αν πονάτε, πάρτε κάποιο απλό παυσίπονο, όπως η ιβουπροφαίνη, συνιστά. Δροσίστε επίσης το δέρμα σας με ενυδατικές αλοιφές δίχως οινόπνευμα ή με ειδικές αλοιφές από το φαρμακείο. Ένας γιατρός ή φαρμακοποιός μπορεί να σας συστήσει κάποια.