Η αυστηρή νηστεία συνιστάται από την ορθόδοξη θρησκεία για τουλάχιστον 180 ημέρες τον χρόνο. Οι μεγαλύτερες σε διάρκεια νηστείες είναι αυτές της Σαρακοστής (φτάνει τις 48 ημέρες), των Χριστουγέννων (είναι 40 ημέρες) και του Δεκαπενταύγουστου (15 ημέρες), ενώ οι μικρότερες είναι μονοήμερες (κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, του Σταυρού κ.τ.λ.)
Στη διάρκεια της νηστείας πρέπει να αποφεύγονται το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ αντιθέτως συνιστώνται όσπρια, φρούτα, λαχανικά, χόρτα, ψωμί, θαλασσινά, πατάτες, λίγο κρασί με το φαγητό και περιστασιακά κάποιο νηστίσιμο γλυκό (συνήθως χαλβάς). Ωστόσο, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή απαγορεύεται και το λάδι ενώ – με εξαίρεση τη νηστεία των Χριστουγέννων – πρέπει να αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό και το ψάρι.
Πιο συγκεκριμένα, στη νηστεία της Σαρακοστής πρέπει να αποφεύγονται κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ψάρια και ελαιόλαδο. Ψάρι επιτρέπεται μόνο στις 25 Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων, ενώ ελαιόλαδο μόνο τα Σαββατοκύριακα.
Στη νηστεία των Χριστουγέννων πρέπει να αποφεύγονται το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Ειδικά Τετάρτη και Παρασκευή, όμως, πρέπει να αποφεύγονται επίσης το ψάρι και το λάδι.
Στη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, εξάλλου, πρέπει να αποφεύγονται κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ψάρια και ελαιόλαδο (ψάρι επιτρέπεται μόνο στις 6 Αυγούστου, στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, και ελαιόλαδο τα Σαββατοκύριακα).
Από διατροφικής πλευράς όλ' αυτά σημαίνουν σημαντική μείωση της κατανάλωσης κεκορεσμένων λιπών, που περιέχονται κυρίως στα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα και έχουν σχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως καρδιαγγειακών προβλημάτων και καρκίνων.
Από την άλλη πλευρά, σημαίνουν και αυξημένη κατανάλωση φυτικών και θαλασσινών τροφίμων, που είναι πλούσια σε πολύτιμα για την υγεία θρεπτικά συστατικά.
Οι μελέτες του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης έχουν δείξει ότι όσοι κάνουν νηστεία 180 μέρες τον χρόνο, έχουν ολική χοληστερόλη 12,5% χαμηλότερη και «κακή» (LDL) χοληστερόλη 20% χαμηλότερη απ’ ότι οι άνθρωποι που δεν νηστεύουν.
Οι θιασώτες της νηστείας έχουν επίσης πολύ λιγότερο οξειδωτικό στρες - μία αντίδραση του οργανισμού που θεωρείται γενεσιουργός αιτία της αθηροσκλήρωσης, του καρκίνου και των εκφυλιστικών νοσημάτων του νευρικού συστήματος, όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος του Άλτσχαϊμερ. Και τέλος, στη διάρκεια της νηστείας χάνουν βάρος.
Μειονεκτήματα της νηστείας
Ωστόσο, οι περισσότεροι Έλληνες νηστεύουν 10-15 μέρες τον χρόνο, σύμφωνα με τις μελέτες (την Μεγάλη Εβδομάδα και 2-3 μέρες για να κοινωνήσουν) – και παρουσιάζουν αύξηση της χοληστερόλης τους, διότι μετά το τέλος της νηστείας το παρακάνουν με το φαγητό.
Η μακροχρόνια νηστεία έχει και μειονεκτήματα: επειδή πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, στη διάρκειά της ελαττώνονται τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, τα οποία πρέπει να αναπληρώνονται με αυξημένη κατανάλωση γάλακτος, γιαουρτιού κ.τ.λ. στα μεσοδιαστήματα των νηστειών.
Επιπλέον, εάν δεν ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα, μπορεί να υπάρξει και ανεπάρκεια πρωτεϊνών.
Όπως εξηγούν οι κλινικοί διαιτολόγοι-διατροφολόγοι κ.κ. Χαράλαμπος. Ι Γεωργακάκης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων και Ιωάννης Χρύσου, ταμίας του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων, η νηστεία δεν είναι δίαιτα ή μέσον για την απώλεια βάρους, αλλά μία διατροφή που μοιάζει αρκετά με την μεσογειακή διατροφή – έναν από τους υγιεινότερους τύπους διατροφής παγκοσμίως.
Ωστόσο, ακριβώς επειδή επιτάσσει μακροχρόνια αποχή από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας, δεν πρέπει να ακολουθείται από ομάδες του πληθυσμού που έχουν αυξημένες ανάγκες σε ασβέστιο και πρωτεΐνες.
Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για γερά οστά, ενώ οι πρωτεΐνες είναι υπεύθυνες για την ομαλή ανάπτυξη και την διατήρηση του μυϊκού ιστού. Γι’ αυτό, μακροχρόνια νηστεία καλό είναι να μην κάνουν τα παιδιά και οι έφηβοι, ούτε οι έγκυοι, ενώ και όταν νηστεύουν πρέπει να τρώνε τα κατάλληλα φυτικής προέλευσης τρόφιμα που αναπληρώνουν έως ένα βαθμό τις ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεΐνες και σε ασβέστιο.
Καλές πηγές ασβεστίου κατά την περίοδο της νηστείας είναι οι ξηροί καρποί, το μπρόκολο, ο χαλβάς, το σουσάμι, το γάλα σόγιας και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Καλές πηγές πρωτεϊνών είναι ο αρακάς, οι φακές και τα όσπρια γενικώς, αλλά και το σουσάμι και τα προϊόντα του, ο χαλβάς και το ταχίνι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου