Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά εκτεθειμένος πυρήνας πλανήτη

Ο εκτεθειμένος πυρήνας ενός γίγαντα αερίων εντοπίστηκε σε τροχιά γύρω από ένα μακρινό άστρο από αστρονόμους του Πανεπιστημίου του Γουόρικ (University of Warwick). Ο πυρήνας δεν περιλαμβάνει τα εξωτερικά του στρώματα γεγονός που επιτρέπει να τον παρατηρήσουμε απευθείας μελετώντας έτσι το εσωτερικό του και διευρύνοντας τις γνώσει μας για τον πυρήνα ενός πλανήτη.


Πρόκειται για έναν εξαιρετικά ασυνήθιστο πλανήτη-πυρήνα όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του βρετανικού πανεπιστημίου, ο οποίος εντοπίστηκε σε μια ζώνη όπου σπάνια βρίσκονται τόσο μεγάλα αντικείμενα (Neptunian Desert), και ενδεχομένως να πρόκειται για έναν «ανεπιτυχή» αέριο γίγαντα ή έναν που έχασε την ατμόσφαιρά του. Η ανακάλυψη αυτή, τονίζουν οι επιστήμονες, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να εξεταστεί το εσωτερικό ενός πλανήτη και η σύνθεσή του.

Όπως εκτιμούν οι συγγραφείς της σχετικής δημοσίευσης που παρουσιάστηκε στο Nature, πρόκειται για την πρώτη φορά που παρατηρείται ένας εκτεθειμένος πυρήνας πλανήτη.

Ο ΤΟΙ 849 b, όπως είναι το όνομα του πυρήνα, βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο που θυμίζει το δικό μας και σε απόσταση περίπου 730 ετών φωτός από τη Γη. Αυτή η τόσο κοντινή στο άστρο τροχιά του επιτρέπει να συμπληρώνει μία περιφορά γύρω από αυτό (ένα «έτος») σε μόλις 18 ώρες και η θερμοκρασία στην επιφάνειά του να είναι 1.800 Kelvin (πάνω από 1.500 βαθμοί Κελσίου).

Ο ΤΟΙ 849 b εντοπίστηκε μέσω της μελέτης δεδομένων από το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) της NASA, με τη μέθοδο της διέλευσης (transit) – την αναζήτηση πλανητών μέσω της μικρής πτώσης φωτεινότητας ενός άστρου, που υποδεικνύει ότι ένα πλανήτης έχει περάσει από μπροστά του, διαταράσσοντας την οπτική επαφή μεταξύ του παρατηρητή και του άστρου. Το σήμα διέλευσης επιβεβαιώθηκε και εξετάστηκε περαιτέρω μέσω παρατηρήσεων από 10 τηλεσκόπια, και στη συνέχεια το αντικείμενο αναλύθηκε με το όργανο HARPS, σε ένα πρόγραμμα του οποίου ηγείται το Πανεπιστήμιο του Γουόρικ, στο Αστεροσκοπείο Λα Σίλα (ESO) στη Χιλή.

Βρίσκεται στην αποκαλούμενη «Ποσειδώνια Έρημο» (Neptunian Desert) – έναν όρο που χρησιμοποιείται από τους αστρονόμους για την περιοχή κοντά στα άστρα όπου σπάνια βρίσκονται πλανήτες της μάζας του Ποσειδώνα ή μεγαλύτεροι.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχει μάζα 2-3 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ποσειδώνα, ωστόσο η πυκνότητά του είναι εντυπωσιακή, καθώς όλο το υλικό που αποτελεί αυτή τη μάζα περιέχεται σε ένα αντικείμενο στο μέγεθος του Ποσειδώνα. Όπως αναφέρει το National Geographic, το άστρο είναι σαν τον ήλιο μας, και ο πλανήτης έχει τη μεγαλύτερη μάζα σε βραχώδη πλανήτη που έχει παρατηρηθεί ποτέ, καθώς το υλικό αντιστοιχεί σε 40 φορές αυτό της Γης. Η διάμετρός του είναι περίπου 3,4 φορές αυτή της Γης, ή 85% του Ποσειδώνα.

«Αν και η μάζα του πλανήτη αυτού είναι ασυνήθιστα τεράστια, απέχει πολύ από τη μεγαλύτερη που ξέρουμε. Αλλά είναι η μεγαλύτερη που γνωρίζουμε σε αυτό το μέγεθος, και εξαιρετικά πυκνή για κάτι στο μέγεθος του Ποσειδώνα, που μας λέει ότι αυτός ο πλανήτης έχει μια πολύ ασυνήθιστη ιστορία. Το γεγονός πως είναι σε μια περίεργη θέση για τη μάζα του επίσης βοηθά- δεν βλέπουμε πλανήτες με αυτή τη μάζα σε τόσο μικρές τροχιακές περιόδους. Ο ΤΟΙ 849 b έχει τη μεγαλύτερη μάζα για πλανήτης γήινου τύπου- που έχει πυκνότητα αντίστοιχη της Γης- που έχουμε ανακαλύψει. Θα περιμέναμε ένας πλανήτης με τόσο μεγάλη μάζα να έχει συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες υδρογόνου και ηλίου όταν σχηματίστηκε, εξελισσόμενος σε κάτι παρόμοιο με τον Δία. Το γεγονός πως δεν βλέπουμε αυτά τα αέρια μας δείχνει πως πρόκειται για εκτεθειμένο πλανητικό πυρήνα. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτουμε έναν ακέραιο εκτεθειμένο πυρήνα ενός γίγαντα αερίου γύρω από ένα άστρο» είπε ο Dr. Ντέιβιντ Άρμστρονγκ, του Τμήματος Φυσικής του πανεπιστημίου, επικεφαλής συντάκτης της εν λόγω έρευνας.

Όσον αφορά στον λόγο που είναι εκτεθειμένος και άρα ορατός, ο πυρήνας του πλανήτη, υπάρχουν δύο θεωρίες: Η μία είναι πως κάποτε ήταν σαν τον Δία, όμως έχασε όλα του τα αέρια μέσω διαφόρων αιτιών (όπως η εγγύτητα γύρω στο άστρο του, ή η σύγκρουση με κάποιον άλλο πλανήτη) και η άλλη πως ίσως να είναι ένας «ανεπιτυχής» αέριος γίγαντας, που δεν κατάφερε να σχηματίσει ατμόσφαιρα. Αυτό θα μπορούσε να είχε συμβεί εάν υπήρξε κάποιο κενό στον δίσκο σκόνης από όπου σχηματίστηκε ο πλανήτης, ή εάν σχηματίστηκε αργά και ο δίσκος ξέμεινε από υλικό.

«Με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο, ο ΤΟΙ 849 είτε ήταν ένας αέριος γίγαντας είτε είναι ένας “ανεπιτυχής” αέριος γίγαντας. Είναι μια πρωτιά, που μας λέει ότι τέτοιοι πλανήτες υπάρχουν και μπορούν να εντοπιστούν. Έχουμε την ευκαιρία να κοιτάξουμε στον πυρήνα ενός πλανήτη με τρόπο που δεν μπορούμε να το κάνουμε στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Υπάρχουν ακόμα μεγάλα ανοιχτά ερωτήματα για τη φύση του πυρήνα του Δία, για παράδειγμα, οπότε περίεργοι και ασυνήθιστοι εξωπλανήτες σαν αυτόν μας παρέχουν ένα παράθυρο στον σχηματισμό των πλανητών, που δεν έχουμε άλλον τρόπο να διερευνήσουμε. Αν και δεν έχουμε ακόμα πληροφορίες για τη χημική του σύνθεση, μπορούμε να συνεχίσουμε με άλλα τηλεσκόπια. Επειδή ο ΤΟΙ 849 b είναι τόσο κοντά στο άστρο του, οποιαδήποτε ατμόσφαιρα γύρω από τον πλανήτη πρέπει να αναπληρώνεται συνέχεια από τον πυρήνα. Οπότε αν μπορούμε να μετρήσουμε αυτή την ατμόσφαιρα, τότε μπορούμε να έχουμε μια ματιά στη σύνθεση του ίδιου του πυρήνα» είπε σχετικά ο Άρμστρονγκ.


Επιμελείται ο Μπίλης [Planitikos Team]

Πηγή: 1, 2, 3

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου