Η ανθρώπινη επιθετικότητα μπορεί να αφανίσει το είδος μας

Ο Φρόυντ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο βιβλίο του «Πέραν της αρχής της ηδονής», απογοητευμένος από την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας, για πρώτη φορά αποτολμά να υποστηρίξει την ενδεχόμενη ύπαρξη του ενστίκτου του θανάτου.



Προς το τέλος της ζωής του περιέγραφε τον ανταγωνισμό μεταξύ του «ενστίκτου του θανάτου» με το «ένστικτο της ζωής».

Ενώ το ένστικτο της ζωής, διαμέσου της λίμπιντο, ενοποιεί τις μονάδες και τις ομάδες προς όλο και μεγαλύτερα σύνολα, το ένστικτο του θανάτου, μέσω της επιθετικότητας, δρα αποδιοργανωτικά και είναι η πηγή κάθε φιλονικίας και φαγωμάρας.

Είναι η μάχη της οργάνωσης κατά της αποδιοργάνωσης, η μάχη της τάξης εναντίον της αταξίας, του Κόσμου εναντίον του Χάους, της Ζωής εναντίον του Θανάτου.

Στον διάλογό του με τον Αϊνστάιν σχετικά με τον πόλεμο, ο Φρόυντ καθόρισε τις διαφορές όσον αφορά το «ένστικτο του θανάτου», όταν αυτό στρέφεται εναντίον του εαυτού μας (αυτο-καταστροφική επιθετικότητα – μαζοχισμός) και όταν στρέφεται εναντίον του εξωτερικού κόσμου (ετερο-καταστροφική επιθετικότητα – σαδισμός) [διαβάστε περισσότερα: «Γύρω από την έννοια της ψυχικής ενέργειας»].

Ο Φρόυντ είδε τον όλεθρο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και βίωσε την κτηνωδία του ναζισμού που έφερε η οικονομική κρίση που ακολούθησε.  Δεν πρόλαβε την γενίκευση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τις πρώτες πυρηνικές βόμβες και την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, αφού έφυγε από την ζωή το 1939.

Σήμερα, ένας άλλος μεγάλος επιστήμονας, ο 75χρονος Στίβεν Χόκινγκ, επισημαίνει τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει ο πολιτισμός μας από την ανθρώπινη επιθετικότητα, αφού πλέον έχει στην διάθεσή της την πλέον προηγμένη τεχνολογία.

Σε συνέντευξη που έδωσε ο Χόκινγκ στους thetimes.co.uk αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Από την αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού, η επιθετικότητά μας αποδείχθηκε πολύ χρήσιμη, καθώς προσέφερε σαφή πλεονεκτήματα για την επιβίωσή μας. Είναι εγγεγραμμένη στα γονίδιά μας διαμέσου της δαρβίνειας εξέλιξης. Τώρα, όμως, η τεχνολογία προχωρά με τέτοιο ρυθμό που η επιθετικότητα μπορεί να μας αφανίσει όλους, μέσω ενός πυρηνικού ή βιολογικού πολέμου. Πρέπει να ελέγξουμε αυτό το κληρονομούμενο ένστικτο με τη λογική και τη σκέψη μας 
Παρά τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, υπάρχει μια ελπίδα να επιβιώσουμε, αρκεί να συνεργαστούμε όλοι μαζί. 
Πρέπει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να αναγνωρίσουμε αυτές τις απειλές και να δράσουμε πριν βγουν εκτός ελέγχου».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Hawking προειδοποιεί για τους κινδύνους που διατρέχει η ανθρωπότητα, εξαιτίας των κοινωνικών ανισοτήτων και των περιβαλλοντικών προκλήσεων. Πριν από δυο μήνες κάλεσε την παγκόσμια ελίτ να «μάθει να μοιράζεται περισσότερο» για την σωτηρία του είδους. Στο παρελθόν, υποστήριξε πως το ανθρώπινο είδος δεν θα επιβιώσει στη Γη πάνω από 1000 χρόνια και θα πρέπει να αποικίσει σε έναν άλλο πλανήτη.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου